Birleşik Krallık, 23 Haziran 2016 yaptığı referandum ile Avrupa Birliği’nden çıkma kararı aldı. Referandum sonrası istifasını sunan dönemin başbakanı David Cameron’un yerine, Muhafazakâr Parti üyelerinin oyları ile Theresa May başbakanlığa geldi.
Theresa May, başbakanlığa başlayarak, İngiltere’nin çıkışı için en iyi anlaşmayı ülkeye kazandıracağını ve İngiltere ekonomisini zarara uğratmadan ülkeyi Avrupa Birliği’nden çıkaracağını taahhüt etti.
Bu sırada, Hard-brexit, soft-brexit gibi birçok terim ortaya çıkarıldı ve milletvekilleri tarafından çıkışın nasıl olması gerektiği hararetli bir şekilde tartışıldı.
Muhafazakâr Parti ve muhalefet İşçi Parti’sinin ağır eleştirilerine maruz kalan May, Avrupa Birliği ile anlaştığı, Withdrawal Agreement olarak adlandırılan bir anlaşmayı, meclis onayına sundu.
Anlaşmalı çıkış olarak adlandırılan bu sürece göre, İngiltere Avrupa Birliği’nden kademeli olarak çıkacak ve Aralık 2020’ye kadar İngiltere birlikte kalacaktı.
Muhafazakâr Parti’nin üyeleri, Kuzey İrlanda sınırında backstop olarak adlandırılan maddeyi, Birleşik Krallık’ın süresiz olarak AB’nin içinde kalacağı ve kendi iradesi ile backstoptan ayrılmayacağı gerekçesiyle, oylamalarda ret oyu kullandı.
İşçi Partisi ise, İngiltere’nin, gümrük birliğinde kalması gerektiğini, bu anlaşmanın halihazırda İngiltere’de olan Avrupa Birliği vatandaşlarının ve Avrupa’da yaşayan Birleşik Krallık vatandaşlarının ekonomik ve sosyal haklarını korumadığı gerekçesi ile ret oyu kullandı.
Bu sırada, May 31 Mart 2019 olan orijinal Brexit tarihini 31 Ekim 2019’a erteledi.
Theresa May, Avrupa Birliği’nden backstop ile ilgili ek taahhütler alsa da 4 kez meclise getirdiği anlaşma, 4 kez reddedildi ve Theresa May istifasını açıklayarak, 22 Haziran 2019‘da yeni başbakan seçilince görevi bırakacağını söyledi.
Temmuz 2019 itibariyle, Boris Johnson ve Jeremy Hunt arasında geçen başbakanlık yarışında Boris Johson bir adım önde görünüyor.
Birleşik Krallık, 31 Ekim’de anlaşmalı veya anlaşmasız Avrupa Birliğinden çıkış sonrası, Ankara Anlaşması’na uluslararası hukuk yönünden taraf olmayacaktır.
Anlaşmalı bir çıkış olursa, geçiş dönemi olacak bu geçiş döneminde Avrupa Birliği Hukuku dolayısıyla Ankara Anlaşması geçiş süresince uygulanmaya devam edecektir.
Mevcut durumda en güçlü başbakan adayı Boris Johnson’un 31 Ekim’de Avrupa Birliği’nden ayrılmak istemesi dolayısıyla anlaşmasız çıkış ihtimali artmaktadır.
